ચહેરો5 કલાક પહેલાલેખકઃ દુર્ગેશ તિવારી
- લિંક કૉપિ કરો
સુપ્રીમ કોર્ટની માર્ગદર્શિકા અને સરકારી નિયમોની કડકતાને કારણે શિવકાશીમાં ફટાકડાના ઉત્પાદનને અસર થઈ છે.
આ વખતે દિવાળી પર ફટાકડા ઓછા રહેશે. સુપ્રીમ કોર્ટની માર્ગદર્શિકા અને સરકારી નિયમોની કડકતાને કારણે શિવકાશીમાં ફટાકડાના ઉત્પાદનને અસર થઈ છે. જેના કારણે ગુજરાતમાં ફટાકડાનો પુરવઠો પહેલા જેવો મળી રહ્યો નથી. સુરત, અમદાવાદ, વડોદરા, રાજકોટ જેવા શહેરોમાં શિવકાશીથી ફટાકડા આવે છે.
દર વર્ષે દિવાળી પર સુરતમાં 80 કરોડ રૂપિયાના ફટાકડા ફોડવામાં આવે છે, પરંતુ આ વખતે સપ્લાયમાં અછતને કારણે આ આંકડો માત્ર 7 કરોડનો હોવાનો અંદાજ છે. ઑક્ટોબર 2021 માં, સુપ્રીમ કોર્ટે ફટાકડામાં ઉપયોગમાં લેવાતા કેટલાક રસાયણો પર પ્રતિબંધ મૂક્યો હતો. જેના કારણે ઉત્પાદનમાં વિલંબ થયો હતો. વિક્રેતાઓ કહે છે કે ફટાકડા બજાર માટે સમસ્યા સર્જાઈ છે.
સ્થિતિ એવી છે કે ગત દિવાળીની સરખામણીએ આ વખતે ફટાકડા બમણા ભાવે વેચાશે. આ વર્ષે 100 વિવિધ પ્રકારના ફટાકડા બજારમાં નહીં આવે. આ 100 પ્રકારના ફટાકડાનું ઉત્પાદન થયું નથી. તમને જણાવી દઈએ કે આની અસર અમદાવાદના ફટાકડા બજાર પર પણ પડશે.
અમદાવાદમાં 190 થી 210 કરોડ રૂપિયાના ફટાકડાનું માર્કેટ છે. આ સિવાય ફાયરના નિયમો પણ કડક કરવામાં આવ્યા છે. લાયસન્સ વગર ફટાકડા વેચવા પર પ્રતિબંધ મુકવામાં આવ્યો છે. તમામ નિયમોનું પાલન કરવાનું દબાણ કરવામાં આવી રહ્યું છે.
આ કારણે પણ ઘણા ફટાકડા વિક્રેતાઓ આ વખતે દુકાન ન ખોલવાનું વિચારી રહ્યા છે. વડોદરાના એક વેપારીએ જણાવ્યું હતું કે ઉત્પાદન એટલું ઓછું છે કે ઉત્પાદકો કંપનીના વ્યાજ સાથે બુકિંગના પૈસા ચૂકવવા સંમત થયા છે.
આ વખતે માંગ બમણી થઈ, પરંતુ ઉત્પાદનમાં 30% ઘટાડાને કારણે પુરવઠો ઘટ્યો
- કાચા માલના ભાવમાં 40 ટકા સુધીનો વધારો, આ વખતે ફટાકડાના ભાવમાં 80 થી 100 ટકા સુધીનો વધારો થઈ શકે છે.
- ફટાકડા બનાવતી કંપનીઓ હવે વ્યાજ સહિત બુકિંગના પૈસા વેપારીઓને પરત આપવા તૈયાર છે
મજૂરોની હડતાલ અને વરસાદને કારણે ફટાકડાના ઉત્પાદનમાં પણ 30% ઘટાડો થયો છે.
સુરત સ્થિત ફટાકડા વિક્રેતા હિમાંશુ સોપારીવાલાએ જણાવ્યું કે ફટાકડાના ભાવમાં 40%નો વધારો થયો છે. બેરિયમ સોલ્ટ સોલ્ટ કેમિકલ પર પ્રતિબંધ મૂકવામાં આવ્યો હતો. તે જ સમયે, કાગળની કિંમત પણ 50 રૂપિયા પ્રતિ કિલોની આસપાસ પહોંચી ગઈ હતી. મજૂરોની હડતાળ અને વરસાદને કારણે ઉત્પાદન મોડું શરૂ થયું. જેના કારણે ઉત્પાદનમાં 25 થી 30 ટકાનો ઘટાડો થયો છે.
લોકોની ખરીદશક્તિમાં કોઈ ઘટાડો થયો નથી, માત્ર ફટાકડાના પુરવઠામાં ઘટાડો થયો છે.
અમદાવાદના બાબલા ટ્રેડર્સના કુશ પટેલે જણાવ્યું કે ફટાકડાના ભાવમાં 80 થી 100 ટકાનો વધારો થયો છે. ઉત્પાદન ઘણું ઘટી ગયું છે. આમાંથી 100 વિવિધ પ્રકારના ફટાકડા બનાવવામાં આવ્યા નથી. ખરીદીની વાત કરીએ તો ગત વખતે જેમણે 1000 રૂપિયાના ફટાકડા ખરીદ્યા હતા તે આ વખતે પણ તે જ લઈ રહ્યા છે, પરંતુ ફટાકડાના સપ્લાયમાં અછત છે.
ગુજરાતમાં સપ્ટેમ્બર સુધી ફટાકડા આવતા હતા, આ વખતે હજુ આવ્યા નથી
વડોદરાના ફટાકડા વિક્રેતા ચિરાગ પટેલે જણાવ્યું હતું કે ગત વખત કરતાં આ વખતે માંગ 50% વધુ છે. પરંતુ શિવકાશીમાં મજૂરીની સમસ્યા હતી. સપ્ટેમ્બર સુધી આખા ગુજરાતમાં ફટાકડા આવતા હતા, પરંતુ આ વખતે તે આવ્યા નથી. માંગ એવી છે કે જો કોઈ 10 થી 20 હજાર રૂપિયાનો સામાન લાવે તો બે કલાકમાં પુરો થઈ જાય.
- રાજકોટના વેપારીએ જણાવ્યું કે, શરત એ છે કે શિવકાશી સ્ટાન્ડર્ડ કંપનીના વિક્રેતા બુકિંગનું 20% વ્યાજ ચૂકવવા તૈયાર છે. વેપારીઓ પુરવઠા માટે તમામ પ્રયાસો કરી રહ્યા છે. માર્ચથી ચાર મહિના સુધી મજૂરોની સમસ્યા હતી, જેના કારણે ઉત્પાદનમાં ઘટાડો થયો છે.
સુપ્રીમ કોર્ટે ગ્રીન ફટાકડાને છૂટ આપી છે
સુપ્રીમ કોર્ટની ગાઈડલાઈન મુજબ ફટાકડાનું વેચાણ માત્ર લાઇસન્સ ધારકો જ કરી શકશે. મોટા અવાજવાળા ફટાકડાના વેચાણ પર સંપૂર્ણ પ્રતિબંધ રહેશે. માત્ર લીલા અને સલામત ફટાકડા જ વેચવામાં આવશે. સુપ્રીમ કોર્ટે એ પણ સ્પષ્ટ કર્યું છે કે જો કોઈ વિસ્તારમાં આદેશનું ઉલ્લંઘન થશે તો પોલીસ સ્ટેશનના ઈન્ચાર્જને જવાબદાર ગણવામાં આવશે. માત્ર નિયત મર્યાદામાં અવાજ અને ધુમાડાવાળા ફટાકડા જ ઇકો-ફ્રેન્ડલી ગણાશે.
,
